උණුසුම් පුවත්විදෙස්

හිස්බුල්ලා හමුදාපති ඝාතන කෙරේ

ඊශ්‍රායලය ඔහු  ඉලක්ක කළේ ඇයි?

Beirut හිදී ඊශ්‍රායලය විසින් ඝාතනය කරන ලද හිස්බුල්ලා හමුදාපති Fuad Shukr කවුද?
ශුක්ර් හිස්බුල්ලා සන්නද්ධ අංශයේ ආරම්භක සාමාජිකයෙකි. ඔහු ප්‍රධාන ප්‍රහාරවලට නායකත්වය දුන් බවට ඊශ්‍රායලය සහ ඇමරිකාව චෝදනා කරයි.

බීරූට්
2024 ජූලි 30 වන අඟහරුවාදා ඊශ්‍රායලය මිසයිල ප්‍රහාරයකින් හිස්බුල්ලා කමාන්ඩර් ෆුවාඩ් ෂුක්ර් මරා දැමූ බව ඊශ්‍රායලය කියයි. ලෙබනනයේ බීරූට් හි ගොඩනැගිල්ල අසල ජනතාව රැස්ව සිටියහ 

අඟහරුවාදා රාත්‍රියේදී ඊශ්‍රායලය විසින් ලෙබනනයේ බීරූට්හිදී හිස්බුල්ලා කමාන්ඩර් ෆුඩ් ෂුක්ර් වෙත ගුවන් ප්‍රහාරයක් එල්ල කළේ ය. පලස්තීන කණ්ඩායම ඊශ්‍රායලයට දොස් පවරා ඇති ඉරානයේ හමාස් දේශපාලන නායක ඉස්මයිල් හනියේ ඝාතනයට පැය කිහිපයකට පෙර මෙය සිදු විය.

හිස්බුල්ලා නායකයා මරා දැමූ බව ඊශ්‍රායලය ප්‍රකාශ කිරීමෙන් දිනකට පසු බදාදා රාත්‍රියේ ගුවන් ප්‍රහාරයෙන් ෂුක්ර්ගේ මරණය හිස්බුල්ලා තහවුරු කළේ ය.

 ඊශ්‍රායලය පවසන්නේ තමන් හිස්බුල්ලා හමුදාපතිවරයා ඉලක්ක කර ගනිමින් බේරූට් ප්‍රහාරය එල්ල කළ බවයි

ඉරානයේ කමේනි හනියේ ඝාතනයෙන් පසු ඊශ්‍රායලයට ‘දරුණු දඩුවම්’ දෙන බවට සපථ කරයි

 Shukr ගැන දන්නා දේ සහ ඔහු ඊශ්‍රායලය විසින් ප්‍රමුඛ ඉලක්කයක් ලෙස සැලකුවේ ඇයි.

Fuad Shukr කවුද?
අත්ලාන්තික් කවුන්සිලයේ චින්තන ටැංකියේ හිස්බුල්ලා පිළිබඳ විශේෂඥයෙකු වන නිකලස් බ්ලැන්ෆෝර්ඩ් පැවසුවේ "Shukr යනු කණ්ඩායමේ හමුදා අංශයේ ආරම්භකයින් අතර සිටි ප්‍රවීණ හිස්බුල්ලා නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙකුගෙන් කෙනෙකු බව යි.

කණ්ඩායමේ හමුදා නායකයින් ගැන ඔහු පැවසුවේ "ඔවුන් සෑම විටම සෙවණෙහි ජීවත් වී ඇත. එසේ වුවද, ඊශ්‍රායල හමුදා නිලධාරීන් ශුක්ර් විස්තර කළේ හිස්බුල්ලාහි මහලේකම් හසන් නස්‍රල්ලාගේ සමීප උපදේශකයෙකු ලෙසත්, “නිශ්චිත මඟ පෙන්වන මිසයිල, කෲස් මිසයිල, නැව් නාශක මිසයිල ඇතුළුව, කණ්ඩායමේ වඩාත් දියුණු ආයුධවලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් ලබා ගැනීමේ වගකීම දරන පුද්ගලයෙකු ලෙසත් ය. 

2008 දී ඩැමස්කස්හි දී ඊශ්‍රායලය විසින් ඝාතනය කරන ලද හිස්බුල්ලාගේ හිටපු හමුදාපති ඉමාඩ් මුග්නියාගේ ප්‍රමුඛ මිතුරෙකු වූ ෂුක්ර්, ඉන් පසුව කණ්ඩායම තුළ ෂුකර්ගේ ප්‍රමුඛත්වය ඉහළ ගිය බව හිස්බුල්ලා පැවසී ය.

ඊශ්‍රායලය ඔහු  ඉලක්ක කළේ ඇයි?
ඊශ්‍රායල හමුදා සැලසුම්කරුවන්ට අනුව, සෙනසුරාදා අල්ලා ගත් ගෝලාන් කඳුකරයේ මජ්ඩාල් ෂම්ස් හි පාපන්දු ක්‍රීඩා කරමින් සිටි ළමුන් 12 දෙනෙකු මරා දැමූ මිසයිල ප්‍රහාරයට වගකිව යුත්තේ ෂුක්ර් ය. හිස්බුල්ලා සංවිධානය ප්‍රහාරයේ වගකීම ප්‍රතික්ෂේප කළේ ය.

මෙම ප්‍රහාරය ඊශ්‍රායල දේශපාලනයේ ප්‍රබලම ලක්ෂ්‍යයක් බව ඔප්පු වූයේ, ඝාතනයට ලක් වූ සමහර දරුවන්ගේ අවමංගල්‍ය කටයුතු නැරඹීමට උත්සාහ කළ ඊශ්‍රායල අමාත්‍යවරුන් දූත පිරිසකට - එසේ නොකරන ලෙස කළ ඉල්ලීම නොසලකා හැරීමෙන් පසු - දරුවන් අහිමි වීම ගැන ශෝක වන ගම්වැසියන් විසින් බැණ වදිමින් දෙස් දොවොල් තැබූූහ.

සඳුදා ඊශ්‍රායල ආරක්ෂක කවුන්සිලය අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහුට සහ ආරක්ෂක අමාත්‍ය යෝව් ගැලන්ට්ට ඔවුන් සුදුසු යැයි සිතන ඕනෑම ක්‍රියාමාර්ගයක් ගැනීමට බලය ලබා දුන්නේ ය.
 
ශුක්ර් ඝාතනය වූයේ කෙසේද?
ප්‍රහාරය එල්ල වන විට, ශුක්ර් සිටියේ දකුණු බීරූට් හි උප නගරයක් වන ඩැනියා හි හැරට් හ්‍රෙයික් දිස්ත්‍රික්කයේ ය.

හිස්බුල්ලා ප්‍රකාශයෙක්  කියා සිටියේ "සියොන්වාදී සතුරා" විසින් ඉලක්ක කරන ලද ගොඩනැගිල්ලේ "ශ්‍රේෂ්ඨ ජිහාඩ් හමුදාපති සොහොයුරා ෆුවාඩ් ෂුකර් (හජ් මොහ්සන්) පැමිණ සිටි" බවයි.

ප්‍රහාරයෙන් පසු ගොඩනැගිල්ලේ දර්ශන මගින් විශාල හානියක් පෙන්නුම් කරයි, එහි සුන්බුන් පහත වීදියට කඩා වැටුණි. ලෙබනනයේ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය තහවුරු කළේ, ඊශ්‍රායලය එහි “බුද්ධිය පදනම් කරගත් සතුරන් තුරන් කිරීම” ලෙසින් සංලක්ෂිත කරන ලද දෙයින් ළමුන් දෙදෙනෙකු ඇතුළු සිවිල් වැසියන් තිදෙනෙකු මිය ගොස් 74 දෙනෙකු තුවාල ලබා ඇති බවයි.1982 දී ඊශ්‍රායලය ලෙබනනය ආක්‍රමණය කිරීමෙන් පසු හිස්බුල්ලාහි නිර්මාතෘවරුන් අතර අල්-හජ් මොහ්සන් ලෙසද හැඳින්වෙන ෂුක්ර් ද විය [අත්පත්‍රිකා/එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව]
හිස්බුල්ලා සමඟ ෂුක්ර්ගේ ඉතිහාසය කුමක්ද?
ශුක්ර්, අල්-හජ් මොහ්සන් ලෙසද හැඳින්වේ, නැගෙනහිර ලෙබනනයේ බාල්බෙක්හි නබාතිහි උපත ලැබීය.

වසර විස්සකට පසුව, 1982 දී ඊශ්‍රායලය ලෙබනනය ආක්‍රමණය කිරීමෙන් පසු හිස්බුල්ලා සංවිධානයේ නිර්මාතෘවරුන් අතර ඔහු ද විය. 1983 දී ඔහු බේරූට් හි එක්සත් ජනපද මැරීන් බළකායට බෝම්බ හෙලීම අධීක්‍ෂණය කළ බවට එක්සත් ජනපදය ඔහුට චෝදනා කළේ ය. 1980 දශකය පුරාම ෂුක්ර් කණ්ඩායම තුළ ඔහුගේ භූමිකාව පවත්වා ගෙන ගියේ ය. ඔහුගේ 20 ගණන්වල මුල් භාගයේ විය.

 ඊශ්‍රායල හමුදාවට අනුව, ඊළඟ දශකය තුළ ඊශ්‍රායල හමුදාවට සහ එහි හිටපු සහචරයෙකු වූ දකුණු ලෙබනන හමුදාවට (SLA) එරෙහිව එල්ල වූ ප්‍රහාර ගණනාවක් ෂුක්ර් විසින් අධීක්ෂණය කරන ලදී.

2000 දී, ඊශ්‍රායල නිලධාරීන් ඔහුට චෝදනා කළේ, ෂෙබා ෆාම්ස් කලාපයට හිස්බුල්ලා ප්‍රහාරයක් අතරතුර ඊශ්‍රායල සොල්දාදුවන් තිදෙනෙකු පැහැරගෙන ගොස් මරා දැමීම, සිරියාව, ලෙබනනය සහ ඊශ්‍රායලය විසින් අල්ලාගෙන සිටින ගෝලාන් කඳු මංසන්ධියේ පිහිටි කුඩා බිම් තීරයේ ස්වෛරීභාවය මතභේදාත්මකව පවතිිිින්නකි.

ඊශ්‍රායලය විසින් සොයනු ලැබීමට අමතරව, ෂුක්ර් එක්සත් ජනපදයට ද අවශ්‍ය විය. යුක්තිය සඳහා එක්සත් ජනපද රජයේ ත්‍යාග වෙබ් අඩවියේ පළ කිරීමකින් ෂුකර් “විශේෂයෙන් නම් කරන ලද ගෝලීය ත්‍රස්තවාදියෙකු” ලෙස ප්‍රකාශ කිරිමෙන් පසු ඔහු පිළිබඳ තොරතුරු සඳහා ඩොලර් මිලියන 5 ක් දක්වා ගෙවීමක් ලබා දෙන බව සඳහන් විය.