හයිටි රාජ්‍යයේ ළමයින් ගේ ඛේදවාචකයෙන් බිඳක්

හයිටියේ අගනුවර වන Port-au-Prince හි කල්ලි කඩාවැදී ඇති විට, ළමයින් සහ යෞවනයන් කිහිප දෙනෙකු CNN වෙත පවසන්නේ ඔවුන් අනාථ කර, තුවාල ලබා, දූෂණය කර ඇති බවයි. මෙම සන්නද්ධ කණ්ඩායම්වල සාමාජිකයින් විසින් පවා බඳවාගෙන ඇති බවයි.

සමහරු කල්ලි විසින් පාලනය කරන අසල්වැසි ප්‍රදේශවල ජීවිතය ගලවා ගැනීමට, අනතුරෙන් බේරීමට හැකි උපරිමය කරති. තවත් අය කල්ලි සඳහා වැඩ කරති, ප්‍රතිවාදී කණ්ඩායම් පිළිබඳ ඔත්තු බලති. එසේත් නැතිනම් සිරුරු මළ සිරුරු බැහැර කිරීම වැනි බියජනකවැඩ කරති. එවැනි භයානක රැකියාවල ඔවුහු යෙදෙති. ඔවුන් සියලු දෙනාම දෛනික මාරාන්තික ප්‍රචණ්ඩත්වයේ අවදානමට මුහුණපා සිටිති, එක් කල්ලි නායකයෙකු ජන සංහාරයකින් අවසන් විය හැකි සිවිල් යුද්ධයක් ගැන පවා අනතුරු අඟවයි.

මේ අතර, අනාරක්ෂිත භාවය මධ්‍යයේ ආහාර මිල ඉහළ යාමත් සමඟ රට පුරා තවත් බොහෝ දරුවන් කුසගින්නේ සිටින බව යුනිසෙෆ් පවසයි.

මේ කථා හතර ඔවුන් ගැන යි

කල්ලියක වැඩ කිරීමට පටන් ගන්නා විට මෙම යෞවනයා වයස අවුරුදු 11 කි. ඔහු නිවාස නොමැති හා බඩගිනි වූ බව  CNN වෙත පැවසා ඇත, කල්ලිය ඔහුට ආහාර ලබා දුන්නේය.

දැන්, කල්ලියේ අනෙකුත් සාමාජිකයින් මිනිසුන් මරා දැමූ විට, ඔවුන් ඒ මළ සිරුරු පුළුස්සා දැමීමට සලස්වන බව 14 හැවිරිදි ගැටයකු පවසා ඇත.

ඔහු පිටතට යාමට කැමතියි - නමුත් ඔහු එය කෙසේ කළ හැකි දැයි නොදනී. ඔහුගේ මව පෝට්-ඕ-ප්‍රින්ස් පිටත ජීවත් වන්නී ය. ඇය කරා වන්නේ කෙසේදැයි ඔහුට විශ්වාස නැත්තේ ය.

"ඇය රැගෙන එන්නට ඇත්නම් මම කැමතියි," ඔහු CNN වෙත පැවසී ය. "මම කැමතියි ඇය මාව මේ ස්ථානයෙන් ඉවත් කරනවාට." ඒ ගැටයා කියයි.

වුඩ්ජිනා කැඩෝගේ පවුලට වසර දෙකකට පෙර පෝට්-ඕ-ප්‍රින්ස් හි පිහිටි ඔවුන්ගේ නිවසින් පලා යාමට සිදු විය, කල්ලි ප්‍රදේශයේ පාලනය සඳහා සටන් කරමින් ගොඩනැගිලි ගිනි තබමින්. තවත් බොහෝ අය කළාක් මෙන් නගරයේ අතහැර දැමූ ගුවන් යානා ධාවන පථයක තාවකාලික නිවසක් පිහිටුවීම වඩාත් ආරක්ෂිත යැයි ඔවුහු සිතූහ.

නමුත් ජනවාරි 30 වෙනිදා, අට හැවිරිදි දරුවා එළිමහනේ සෙල්ලම් කරමින් සිටියදී වෙඩි හඬ වීදි දිගේ පුපුරා ගිය අතර, වුඩ්ජිනාගේ බඩ හරහා අයාලේ ගිය වෙඩි උණ්ඩයක් රිංගා ඇත. අනෙකුත් දරුවන්ගේ කෑගැසීම් මධ්‍යයේ, OCCED'H (අහිමි වූ දරුවන්ගේ උපකාර සඳහා හදවත් සංවිධානය) ප්‍රාදේශීය ළමා සංවිධානයේ හදිසි ප්‍රතිචාර දැක්වූ ඩොනල්ඩ් සෙන්ට් සූරීන් ඇයව බිම වැටී සිටියදී, අසුරන ලද අපිරිසිදුකමට තෙමෙමින් තිබූ ලේ විලක් සොයා ගත් බව ඔහු සිහිපත් කරයි.

''ශාන්ත සූරීන් ඇයව රෝහලකට ගෙන ගියා. ශල්‍යකර්මයෙන් සහ සති දෙකක වෛද්‍ය ප්‍රතිකාරවලින් පසු වුඩ්ජිනාට තම පවුල වෙත ආපසු යාමට හැකි විය. නමුත් ඇගේ පියා ජොනෙල් පෙන්වා දෙන්නේ ඇය දැන් සුවය ලබමින් සිටින රැලි සහිත ලෝහ රළු නවාතැන කිසිසේත්ම සුදුසු නිවසක් නොවන බව. ඔවුන්ට කවදා හෝ ආපසු යාමට හැකි වේ දැයි ඔහු නොදන්නා බව කියයි.

වෙරළබඩ නගරයක් වන ජෙරමිහි, හයිටියේ පිරිහෙන ජීවන තත්වය සම්බන්ධයෙන් ප්‍රචණ්ඩ විරෝධතා පුපුරා ගිය ජනවාරියේ සිට 15 හැවිරිදි චිලෝව් පාසලට ගොස් නැත. එක් සිද්ධියක දී විරෝධතාකරුවන් පාසලට ම පහර දුන්නා. "ඔවුන් ඉස්කෝලේ ගේට්ටුව කඩන්න හැදුවා, ඇතුළේ ළමයින් කෑ ගැහුවා, අන්තිමට ඉස්කෝලේ අපිව ගෙදර යැව්වා" ඇය කියනවා.

දැන් ආපසු යාම භයානක යැයි හැඟෙන බව ඇය පවසන්නීය, නමුත් එයින් අදහස් කරන්නේ බොහෝ සිසුන්ගේ දවසේ එකම ආහාරය වන නොමිලේ දිවා ආහාරය මග හැරීමයි.

"මගේ දරුවන්ට කන්න කෑම හොයාගන්න අමාරුයි" ඇගේ මව CNN වෙත පැවසුවා ය. “මම එම පාසලේම සූපවේදියෙක් ලෙස සේවය කරනවා. සමහර වෙලාවට මට පඩි නොලැබුණත් අඩුම තරමේ අධ්‍යක්ෂකවරයාට ගෙදරට යමක් දෙන්න පුළුවන්. නමුත් දැන් පාසලක් නැහැ, රස්සාවත් නැහැ".

පෙබරවාරි මාසයේ දිනක හවස CNN නාලිකාව ඔවුන්ගේ නිවසට ගිය විට එදින දෙදෙනාම ආහාර ගෙන තිබුණේ නැත.

ඈ දූෂකයාගේ පුතා ඇති දැඩි කිරීම

'මට ඔහුව අත්හැරිය නොහැකිිියි: තරුණ මව තම දරුවා ගැන බියෙන් පසුවන්නී ය.

මෙම 16 හැවිරිදි දැරිය කුඩා මුදල් නෝට්ටුවක් සොයා ගන්නා විට සවස් වෙලා - එක්සත් ජනපද ශත 20 ට සමාන හයිටි කාාාසි 25 ක් හමු විය. ඇයට  බඩගිනි වූ හෙයින්, පෝට්-ඕ-ප්‍රින්ස්ගේ කල්ලි පාලන ප්‍රදේශයේ මාටිසන්ට් හි පිහිටි ඇගේ නිවසින් පිටතට ගොස් කෑමට යමක් මිලදී ගැනීමට තීරණය කළා ය.

අතරමගදී ඇයට පහර දී කැරලිකරුවන් විසින් ඈ දූෂණය කරන ලදි.  ඒ් අපරාධකරු කල්ලි සාමාජිකයෙකු බව ඇගේ විශ්වාසයයි.

ජනවාරි මාසයේදී ඇය පිරිමි ළමයෙකු බිහි කළා ය. ඔහු රැකබලා ගැනීම පහසු දෙයක් නොවන බව ඇය පවසයි.

"ඔබ දරුවෙකුට මුහුණ දෙන විට, එය ක්රීඩාවක් නොවේ."